Diagnoza w chorobie Alzheimera

Definicja - czym jest choroba Alzheimera?

Choroba Alzheimera jest związana bezpośrednio ze zwyrodnieniem układu nerwowego, co w konsekwencji prowadzi do ogólnego otępienia. Schorzenie to dotyka osoby starsze, po 65. roku życia. Postępujący proces chorobowy prowadzi do uszkodzeń powstałych w korze mózgowej. To skutkuje pojawieniem się kłopotów z mową, pamięcią oraz myśleniem. Choroba Alzheimera rozwija się bardzo powoli. Im bardziej zaawansowane stadium choroby, tym pojawia się coraz więcej problem z normalnym funkcjonowaniem. W ostatecznej fazie dochodzi do zaniku mózgu, co może ukazać badanie rezonansem magnetycznym lub tomografia komputerowa. 

Przyczyny choroby Alzheimera 

Przyczyny choroby Alzheimera nie są do końca znane. Niektóre przesłanki wskazują jednak, iż jest to choroba genetyczna. Czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby to: 
•    starszy wiek,
•    częściej zapadają na nią kobiety niż mężczyźni, 
•    cukrzyca, 
•    nadciśnienie tętnicze,
•    niewydolność serca, 
•    czynniki genetyczne, 
•    niskie wykształcenie, 
•    mutacje genów, które powodują powstawanie rodzimej postaci choroby Alzheimera. 

W przypadku choroby Alzheimera stopniowej degradacji ulegają komórki, które są odpowiedzialne za pamięć i orientację. Problemy nasilają się wraz z postępem choroby. 

Objawy choroby Alzheimera oraz jej etapy - charakterystyka 

Zaburzenia pamięci towarzyszące chorobie Alzheimera stopniowo rozwijają się, w konsekwencji prowadząc do narastających problemów. Zaczynają pojawiać się zaburzenia orientacji w czasie i przestrzeni. Osoby chore mogą nawet kilkukrotnie pytać o to samo. Problemy z orientacją w przestrzeni objawiają się tym, iż chorzy zaczynają się gubić w doskonale znanych im miejscach, np. w drodze z pracy lub sklepu do domu. Osoby borykające się z Alzheimerem mają zmienne nastroje, dotyka je apatia i przygnębienie. 

Wyróżnia się trzy stadia - fazy choroby Alzheimera: 

• Otępienie łagodne - pierwsze objawy dotyczą problemów z zapamiętywaniem nowych informacji. Rozproszeniu ulega również uwaga osoby chorej. Pojawiają się zaburzenia pamięci, które stopniowo zaczynają utrudniać codzienne życie. Wystąpić mogą huśtawki nastrojów, a także problemy z osobowością. Czasami pojawiają się również objawy typowe dla depresji. Osoby chore zaczynają unikać kontaktów z ludźmi, ich życie towarzyskie stopniowo zamiera. W pierwszej fazie są oni w stanie wykonywać podstawowe czynności codzienne bez pomocy otoczenia. 
• Otępienie o średnim natężeniu - zaczynają pojawiać się problemy z mową oraz orientacją. Często towarzyszą im objawy psychotyczne. Osoby chore przestają rozpoznawać miejsca, które jeszcze nie dawno były im doskonale znane. Coraz częściej mają problemy z samodzielnym dotarciem do domu. Niestety, na tym etapie zaczynają się także pojawiać trudności z rozpoznaniem członków rodziny oraz przyjaciół. Podczas rozmowy z osobą chorą można zaobserwować, iż ma problem z właściwym doborem słów, myleniem pojęć. Pojawia się także agresja, rozdrażnienie oraz bezsenność. Wystąpić mogą omamy i urojenia, a także objaw lustra. Na etapie drugim konieczna jest opieka nad osobą chorą. 
• Otępienie zaawansowane - późne objawy dotyczą trudności z wykonywaniem codziennych czynności. Chory ma problem z samodzielnym ubieraniem się, myciem oraz jedzeniem. Nie rozpoznaje najbliższych osób, przestaje rozmawiać z innymi ludźmi. Wówczas komunikacja z chorym jest utrudniona. Pojawiają się zaostrzone objawy fizyczne, pacjenci mają problemy z chodzeniem, utrzymaniem moczu oraz stolca. 

Osoby, które dotknęła choroba Alzheimera, powinny znajdywać się pod stałą opieką specjalistów. Gdzie i jak leczyć? Konieczne są wizyty u lekarza rodzinnego, neurologa oraz geriatry. 

Choroba Alzheimera - diagnostyka i badania

Diagnostyka choroby Alzheimera polega na stwierdzeniu cech typowych dla otępienia. Do postawienia pełnej diagnozy konieczne jest wystąpienie nasilonych objawów, które mają wpływ na normalne, codzienne funkcjonowanie osoby chorej. Gdy członkowie rodziny zauważą problemy z pamięcią oraz przyswajaniem informacji, powinni udać się wraz z osobą chorą do lekarza. 

W diagnostyce choroby Alzheimera wykorzystuje się testy: 

• krótka skala oceny stanu psychicznego, 
• test zegara.

Wykonywane są także badania neuropsychologiczne, dzięki którym możliwe jest ustalenie rodzaju, skali i stopnia zaburzeń funkcji poznawczych. Osoby, u których zachodzi podejrzenie wystąpienia choroby Alzheimera, poddawane są badaniu mózgu - tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Umożliwiają one wykluczenie innych przyczyn otępienia, np. guza mózgu czy zmian pourazowych. 

Metody leczenia choroby Alzheimera 

Leczenie choroby Alzheimera ma charakter długoterminowy i ciągły. Najlepsze efekty przynoszą terapie wprowadzone we wczesnym stadium rozwoju choroby. Leczenie jest objawowe, nie likwiduje przyczyn choroby, lecz łagodzi jej objawy. 
Wśród najczęściej stosowanych leków refundowanych wyróżnia się: donepezil, rywastygminę, galantaminę oraz memantynę (leki psychotropowe). Stosowane są także leki na sen i uspokajające. Chory powinien pozostać pod stałą kontrolą lekarza prowadzącego.
Spowolnienie klinicznych objawów Alzheimera umożliwia także, obok leczenia farmakologicznego:
•    terapia zajęciowa, 
•    terapia kognitywna, 
•    terapia reminiscencyjna, 
•    terapia środowiskowa. 

Alternatywne leczenie choroby Alzheimera opiera się więc na uczestnictwie osoby chorej w terapiach oraz ćwiczeniach pamięci. Opieka nad chorym spoczywa w rękach całej rodziny, ponieważ pacjent nie jest w stanie normalnie funkcjonować. Zazwyczaj pojawiają się wówczas pytania - jak postępować z chorym, jak się nim opiekować - najważniejsze jest okazywanie troski i zrozumienia. Osoba chora wymaga stałej, całodobowej opieki. Dlatego też rola opiekuna jest bardzo ważna. 
Rokowania nie są zadowalające. Nie jest możliwe całkowite wyleczenie choroby Alzheimera. Leczenie może tylko spowolnić jej postęp. Coraz częściej choroba Alzheimera uważana jest jako choroba cywilizacyjna. 
Przeciętna długość życia osoby chorej na chorobę Alzheimera od momentu zapadnięcia na nią to 10 lat. Przyczyną śmierci (zgonu) nie są bezpośrednio zaburzenia pamięci, a powikłania, np. zapalenie płuc czy zakażenie dróg moczowych.