Choroba Afektywna Dwubiegunowa

Chorobie afektywnej dwubiegunowej towarzyszą występujące na przemian stany emocjonalne. Osoby borykające się z tym schorzeniem czują się przygnębione, a następnie odczuwają euforię. Na chorobę zapadają równie często kobiety, jak i mężczyźni. Według szacunków w Polsce może być nawet 360 tysięcy osób dotkniętych tym schorzeniem.

Jeśli dojdzie do powtórnego epizodu depresji bez wystąpienia manii, hipomanii albo epizodu mieszanego, wtedy można rozpoznać zaburzenie afektywne jednobiegunowe, czyli zaburzenie depresyjne nawracające.

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe mają związek z naszymi emocjami

Jak wynika z nazwy, zaburzenia afektywne, mają bezpośredni związek z afektem, czyli emocjami, przeżytymi stanami, inaczej mówiąc, naszym nastrojem. Afektowi z reguły towarzyszą dwa skrajne stany: depresja i mania.

Ten pierwszy wiąże się z uczuciem smutku, żalu i przygnębienia, natomiast ten drugi – cechuje się intensywnym i nieadekwatnym uczuciem euforii oraz mocnego podniecenia. Te osoby, którym zdarza się odczuwać „huśtawkę” tych dwóch nastrojów, prawdopodobnie mają do czynienia z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym, co nie oznacza, iż taki stan im towarzyszy cały czas.

Szereg osób pomiędzy stanem nadmiernego pobudzenia psychoruchowego a stanem bardzo obniżonego nastroju mają okres stosunkowo normalnego funkcjonowania, w medycynie taki stan jest określany stanem remisji.

Część chorych ma do czynienia ze stanem mieszanym, kiedy to współwystępują objawy manii i objawy depresji pomiędzy kolejnymi stanami depresji i manii. . Jeżeli chodzi o wiek, w którym osoby najczęściej zapadają na chorobę afektywną dwubiegunową, wynosi on od 20 do 30 roku życia.

Chociaż niektórym często się zdarza doświadczyć pierwszy epizod znacznie w młodszym wieku. Według statystyk w Stanach Zjednoczonych lekarzy bardzo często rozpoznają CHAD u dzieci, przez co ten temat nadal pozostaje bardzo kontrowersyjnym, głównie z przyczyny charakterystycznej dla maluchów labilności emocjonalnej, jak również braku wyraźnie zdefiniowanych kryteriów do rozpoznawania tego schorzenia u dzieci i nastolatków. Co do osób starszych, w wieku podeszłym bardzo rzadko dochodzi do początku CHAD. Przebieg choroby ma pewne odrębności – najczęściej przyczynę stanowią zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym.

Klasyfikacja choroby afektywnej dwubiegunowej

Choroba afektywna dwubiegunowa to grupa zaburzeń afektywnych, która charakteryzuje się zaburzeniami nastroju. Naprzemiennie mają miejsce nawroty: epizod depresyjny, epizod maniakalny (epizod manii), epizod hipomaniakalny oraz epizod mieszany (faza mieszana). Zazwyczaj mają one różnorodne nasilenie oraz przebieg.

Wyróżniono kilka typów choroby afektywnej dwubiegunowej:

• choroba afektywna dwubiegunowa I typu - występują epizody depresyjne naprzemiennie z epizodami manii,
• choroba afektywna dwubiegunowa II typu - występują epizody depresyjne naprzemiennie z epizodami hipomanii,
• choroba afektywna dwubiegunowa III typu - powtarzające się epizody depresji, stany maniakalne oraz hipomaniakalne są wynikiem działania silnych leków przeciwdepresyjnych,
• typ III oraz hipomania - są wynikiem uzależnienia od alkoholu (lub innych substancji, takich jak narkotyki),
• cyklotymia - występuje depresja i nerwica naprzemiennie z epizodami hipomanii, 
• choroba afektywna sezonowa - w okresie jesienno-zimowym pojawia się depresja, w okresie wiosenno-letnim epizody manii lub hipomanii,
• mania jednobiegunowa - rzadki typ choroby ChAD, obserwowane są stany maniakalne lub hipomaniakalne bez występujących na przemian epizodów depresji.

Przyczyny choroby afektywnej dwubiegunowej
 

Czy jest dziedziczna? W przypadku ChAD istotną rolę odgrywają czynniki biologiczne (m.in. genetyka, choroby somatyczne, zaburzenia dotyczące neuroprzekaźników w mózgu). Czynniki genetyczne są uznawane za jeden z głównych powodów rozwoju choroby afektywnej dwubiegunowej. Opis przypadku (historia choroby) wykazał bowiem, iż w rodzinach, w których występują osoby chore na ChAD (lub depresję) w kolejnych pokoleniach ryzyko zachorowania wzrasta.

Samo podłoże genetyczne nie jest przyczyną tego schorzenia. Konieczne jest bowiem nagromadzenie czynników, które współdziałając ze sobą, zwiększają ryzyko zachorowania. Mowa m.in. o czynnikach psychologicznych i społecznych, nadużywaniu alkoholu i narkotyków, występowaniu niektórych chorób somatycznych.

Czynniki psychologiczne, społeczne i środowiskowe odgrywają ważną rolę w początkowej fazie choroby oraz jej rozwoju. W zależności od rodzaju mogą nasilać lub łagodzić przebieg ChAD. Ryzyko wystąpienia choroby zwiększają stresujące sytuacje życiowe, m.in. śmierć osoby bliskiej, poważna choroba. Korzystnie na przebieg choroby wpływają zaś związki z bliskim osobami, które dają nam satysfakcję i spełnienie. W przypadku osób chorych na chorobę afektywną dwubiegunową ważny jest także uregulowany rytm dnia i nocy.
 

Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej

Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej zróżnicowane są ze względu na rodzaj nawrotów.

W epizodzie depresyjnym są to:

• stopniowa utrata radości z życia (radość zostaje wyparta uczuciem smutku),
• utrata zainteresowań,
• zmniejszenie energii życiowej,
• chroniczne zmęczenie,
• zaburzenia koncentracji i uwagi,
• spowolnienie tempa myślenia,
• zaburzenia pamięci,
• zahamowanie psychoruchowe (trudność w nawiązaniu kontaktu słownego i wzrokowego z osobą chorą),
• nadmierna senność,
• spadek popędu seksualnego,
• poczucie lęku,
• zmienność nastrojów,
• tendencja do drażliwości,
• może pojawić się myślenie depresyjne,
• objawy psychotyczne (wtórne), np. depresyjne urojenia, przekonanie o zapadnięciu na nieuleczalną chorobę,
• rzadko mogą pojawić się halucynacje słuchowe.

W epizodzie maniakalnym są to:

• nadmierne poczucie radości i szczęścia (stany euforyczne),
• nadpobudliwość,
• agresja,
• nastrój ekspansywny (chęć dominowania, narzucanie innym własnego zdania),
• zachowania autoagresywne,
• słowotok,
• poczucie tzw. gonitwy myśli,
• bezsenność,
• brak poczucia zmęczenia,
• podwyższony popęd seksualny,
• zawyżona samoocena,
• objawy psychotyczne (wtórne), np. głębokie przekonanie o własnej wyjątkowości,
• czasami występują urojenia i utożsamianie się ze znanymi postaciami,
• brak apetytu.

Epizody manii mogą negatywnie oddziaływać na małżeństwo, co podobnie jak w przypadku schizofrenii jest częstym powodem rozwodu.

W epizodzie hipomaniakalnym są to:

• w porównaniu do epizodu manii objawy występują rzadziej i charakteryzują się mniejszym nasileniem oraz krótszym czasem trwania,
• stan podwyższonego nastroju,
• zwiększona radość z życia,
• mniejsza potrzeba snu,
• podejmowanie lekkomyślnych i nieodpowiedzialnych działań,
• zaburzenia uwagi,
• nieleczona hipomania utwierdza chorego w przekonaniu, że nic mu nie jest i że nie ma żadnych problemów,
• brak objawów wtórnych.

W epizodzie mieszanym są to:

• jednoczesne występowanie cech depresji oraz manii lub hipomanii,
• spowolnieniu psychoruchowemu mogą towarzyszyć gonitwy myśli, 
• zwiększonej aktywności może towarzyszyć poczucie smutku i utraty radości z życia.

Choroba afektywna dwubiegunowa zdarza się dość często, chociaż na pierwszy rzut oka może wydawać się, iż występuje rzadko. Nie jest to prawda, gdyż tylko w Stanach Zjednoczonych blisko 5,7 mln dorosłych Amerykanów zapadają na nią.

Choroba ta doprowadza do gwałtownych a zarazem niebezpiecznych zmian w zachowaniu człowieka, w jego działaniach, w myśleniu, jak również energii oraz samopoczuciu.

W odróżnieniu od charakterystycznych zmian nastroju, zmiany wynikające z tego rodzaju zaburzeń są na tyle silne, iż osoby nim dotknięte po prostunie potrafią normalnie funkcjonować przez dni, tygodnie, a w bardziej skomplikowanych przypadkach – kilka miesięcy.

Według opinii ekspertów, niektóre osoby mają genetycznie uwarunkowane predyspozycje do choroby afektywnej dwubiegunowej, inaczej nazywana również jako depresja maniakalna. Niektóre badania obrazowe mózgu wykrywają fizyczne zmiany w mózgach chorych, którzy cierpią na tego rodzaju zaburzenie. Z kolei inne wykrywają różnice w poziomie neurotransmiterów w mózgu, zaburzenia czynności tarczycy, zaburzenia rytmów okołodobowych oraz wysoki poziom kortyzolu (hormon stresu).

U 90% pacjentów, których dotknął epizod manii co najmniej jeden raz, pojawiają siękolejne epizody zaburzeń nastroju. Częstość epizodów różni się w zależności od pacjentów, ale przeciętnie w ciągu 10 lat występują 4 epizody manii. Zaburzenie afektywne dwubiegunowe z częstą zmianą faz występuje u 5-15% chorych. Ponad 10% chorych popełnia samobójstwo.

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe mogą dawać mylące i subtelne objawy

• Skrajnie wesoły nastrój - Jeśli osoba wykazuje się zbyt wesołym nastrojem, robi wrażenie niezwykle szczęśliwej, i doświadcza przy tym poważnych zmian w zachowaniu i wszelkich swoich działaniach, może to sygnalizować, nadejście tzw. fazy maniakalnej.
• Nagłe przygnębienie i drażliwość - Gdy osoba na przemian doświadcza uczucia szczęścia i depresji albo ciągle odczuwa drażliwość nawet na punkcie błahej rzeczy, może to alarmować o przechodzeniu przez tę osobę fazy depresji, charakteryzują się z reguły dużym wyczerpaniem, poczuciem beznadziei oraz płaczliwością. Ważne jest wiedzieć, iż stan depresji u osób chorych na zaburzenie afektywne dwubiegunowe znacznie odróżnia się od stanu osób, które mają do czynienia z tradycyjną depresją. Co więcej, zwykłe leki na depresję nie są efektywne w leczeniu choroby dwubiegunowej, a czasami nawet mogą pogorszyć samopoczucie i stan pacjenta.
• Nadużywanie niektórych substancji - Takie przypadki, gdy podczas fazy depresji lub manii osoby chore zwracają się w kierunku alkoholu lub narkotyków w celu poradzenia sobie ze swoim stanem, nie należą do rzadkich, wręcz przeciwnie – dość często takie sytuacje się zdarzają.
• Zbyt długi sen lub całkowity brak snu - Osoba mająca pewne trudności z zasypianiem może mieć do czynienia z różną fazą choroby afektywnej dwubiegunowej. Tak na przykład fazie maniakalnej może towarzyszyć zupełny brak snu, czyli osoba chora po prostu nie będzie w stanie zasnąć albo będzie mogła przespać zaledwie kilka godzin. Natomiast jeśli osoba znajduje się w fazie depresji, może ona w ogóle nie mieć ani sił i energii, żeby wstać rano z łóżka.
• Szereg spraw pozostaje niedokończonych - Gdy osoba wpada w fazę depresji, z reguły wiąże się to z tym, iż pozostawia szereg spraw niedokończonych, które rozpoczęła będąc w fazie maniakalnej.
• Lekkomyślność i spontaniczność - Faza maniakalna może przejawiać poprzez irracjonalne zachowania typu: zainwestowanie pieniędzy w jakiekolwiek transakcje biznesowe bez odpowiedniego rozeznania, wydanie nieuzasadnienie dużej kwoty na zakupy, nagłe rzucenie pracy itd.
• Niezdolność do koncentracji uwagi - Podczas depresji, osoba chora nie daje rady z ukończeniem nawet najbardziej prostych codziennych zadań, ponieważ cały czas odczuwa zmęczenie i ma problem z koncentracją. Czyli tak naprawdę, to, co wcześniej przychodziło jej z łatwością, obecnie tworzy dla niej poważny kłopot.
• Słowotok i gonitwa myśli - Charakterystycznym objawem maniakalnego nastroju są słowotok i gonitwa myśli. Osoba dwubiegunowa potrafi w szybki i łatwy sposób przejść z jednego tematu na drugi. Właśnie takie zachowanie i jest jedną z oznak zaburzenia.
• Posiadanie objawów depresji i manii jednocześnie - Głównym określającym chorobę afektywną dwubiegunową jest występujące jednocześnie zarówno objawy depresji, jak również manii.

Objawy zaburzeń afektywnych dwubiegunowych: epizody maniakalne i epizody depresyjne

• Epizody maniakalne
• Dla epizodów maniakalnych charakterystyczne są następujące objawy:
• częsty brak wglądu
• gonitwa myśli
• halucynacje lub urojenia (w przypadku zaburzenia z objawami psychotycznymi)
• odhamowanie seksualne
• podniecenie psychoruchowe
• wielomówność
• problem z koncentracją
• zawyżona samoocena
• zmniejszenie krytycyzmu (chodzi tu przede wszystkim o podejmowaniu lekkomyślnych działań)
• zmniejszona potrzeba snu albo zupełny brak

• nagły przepływ energii
• Epizody depresyjne
• W trakcie epizodów depresyjnych dochodzi do następujących objaw:
• problemy z koncentracją uwagi
• znaczny spadek tempa wykonywanych czynności
• trudność w podejmowaniu nawet błahych codziennych decyzji
• anhedonia
• obniżenie nastroju
• zaniżona samoocena
• zwiększenie lub brak apetytu
• zmniejszenie energii – rezygnacja z dotychczas preferowanych aktywności,
• wycofywanie się z kontaktów społecznych
• zaburzenia snu
• myśli samobójcze
• halucynacje lub urojenia.

Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej

Badania naukowe wskazują, iż właściwa diagnostyka ChAD bywa trudna. Często zdarza się, iż choroba jest niewłaściwie leczona przez wiele lat. Najczęściej bywa mylona z depresją nawracającą.

Głównym celem leczenia choroby afektywnej dwubiegunowej jest uzyskanie okresu remisji. Dzięki temu możliwy jest powrót do normalnego funkcjonowania oraz zapobiegnięcie nawrotom choroby. Należy pamiętać, iż w przypadku ChAD leczenie jest długotrwałe. Powinno być kompleksowe, czyli obejmować leczenie farmakologiczne, psychoedukację oraz psychoterapię.

Farmakologia. Jakie leki? Wykorzystywane są leki, które mają za zadanie unormować nastrój oraz atypowe leki przeciwpsychotyczne. Czasami konieczne jest stosowanie leków przeciwdepresyjnych.

Psychoedukacja. Opiera się na przekazywaniu wiedzy na temat choroby pacjentowi. Tego rodzaju terapię powinien prowadzić wykwalifikowany lekarz psychiatra lub terapeuta. Zazwyczaj przebiega w formie rozmowy indywidualnej lub grupowej (grupa wsparcia). Ta forma leczenia dedykowana jest samemu pacjentowi, jak i jego rodzinie. Pomaga w odpowiedzi na pytania: Jak leczyć? Jak pomóc? Jak rozmawiać z osobą chorą? Jak rozpoznać? Jak sobie pomóc? Jak zmusić do leczenia? Jak żyć i normalnie funkcjonować?

Choroba afektywna dwubiegunowa a ciąża. Leki stosowane w leczeniu ChAD mogą uszkadzać płód. U kobiet ciężarnych konieczne jest leczenie naturalne, najczęściej bez leków. Niezbędne są konsultacje z lekarzem psychiatrą oraz ginekologiem.

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe a depresja, mania, hipomania i epizod mieszany

Termin epizod mieszany oznacza stan, który łączą w sobie objawy manii i depresji, w wyniku czego u osoby chorej dochodzi do gonitwa myśli, wykazuje on nadmiar energii i jednocześnie tendencje samobójcze.

Badania i diagnostyka

Aby rozpoznać chorobę przede wszystkim jest prowadzony wywiad lekarski i robiony obraz kliniczny. W tym celu stosowane są kryteria ICD-10 lub DSM-5. Niestety w rzeczywistości zaburzenia afektywne dwubiegunowe bardzo często są diagnozowane nie w właściwy sposób, co wiąże się z wdrożeniem nieskutecznego leczenia. Zaburzenie jest zarówno niedodiagnozowane, jak diagnozowane bardzo często (szczególnie u osób używających substancji psychoaktywnych). Jeżeli chodzi o czas od początku objawów do rozpoczęcia leczenia podtrzymującego wynosi on przeciętnie ponad 9 lat.

Pod kątem kryteriów ICD-10 do zdiagnozowania ostatecznego zaburzeń afektywnych dwubiegunowych koniecznie powinny być spełnione następujące warunki: - Obecny epizod obejmuje kryteria hipomanii, manii, epizodu depresyjnego - W przeszłości doszło do co najmniej jednego epizodu afektywnego (hipomaniakalny, maniakalny, depresyjny, mieszany) - Co najmniej jeden z tych epizodów afektywnych nie by zaliczany do depresyjnego - Epizody nie są skutkiem używania substancji psychoaktywnych ani zaburzeń organicznych.

Dość często choroby afektywne dwubiegunowe (szczególnie typu II) powodują szereg trudności. Z tego powodu choroba również bywa niezdiagnozowana przez wiele lat lub formułowane są nieodpowiednie rozpoznania, co z kolei wiąże się z niewłaściwym leczeniem. Najczęściej zaburzenia są rozpoznawane u osób w wieku 20–30 lat, natomiast u większej części osób pierwszy epizod choroby daje o sobie znać już przed 20. rokiem życia.

Diagnostyka zaburzeń afektywnych dwubiegunowych – pacjenci często niesłusznie leczeni są na inne schorzenia

Pacjenci zapadnięci na chorobę afektywną dwubiegunową czasami leczeni są z początku z powodu innego rozpoznania. Dzieje się tak z powodu, że o ile epizod manii w przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej I typu nie wzbudza większych wątpliwości diagnostycznych, o tyle w II typie tej choroby epizod hipomanii, szczególnie o łagodnym przebiegu, nie jest tak jednoznaczny w jego rozpoznaniu, a czasami nawet może wymagać szczególnie wnikliwej obserwacji i badania pacjenta.

Z reguły epizody depresji podczas choroby afektywnej dwubiegunowej nie sprawiają większych trudności diagnostycznych. Jednak niemniej szczególnej uwagi lekarza psychiatry potrzebują zgłaszane czas od czasu przez pacjenta „jako depresyjne” objawy wyrównanego nastroju oraz aktywności po okresie manii lub hipomanii. Pacjent, u którego rozpoznano chorobę afektywną dwubiegunową, okres zdrowienia lub remisji objawowej ( czyli okres kiedy dochodzi do stabilizacji nastroju i aktywności) może przeżywać jako „spadek nastroju i wydolności” i „rozpoczynającą się depresję”.

Ponadto, zdarza się również, iż chorzy zwodniczo „tęsknią” za okresami euforii, przez co nie wykazują chęci do leczenia stabilizującego.

W przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej szczególnej uwagi wymagają choroby i zaburzenia współistniejące, jak również towarzyszące zaburzenia somatyczne (jednym z najczęściej występujących jest niedoczynność tarczycy).

Przy towarzyszących chorobach somatycznych bardzo ważne znaczenie ma systematyczna kontrola i dokładna ocena stanu pacjenta przez lekarza rodzinnego lub innych specjalistów, ponieważ każda potencjalnie nieleczona choroba somatyczna może skutkować destabilizacją stanu psychicznego i pogorszeniem rokowania.

Równie ważnumi w przypadku nawrotów choroby afektywnej dwubiegunowej są w pierwszej kolejności stała czujność i obserwacja występowania myśli albo lub tendencji samobójczych u pacjenta oraz towarzyszących im innych objawów. Niewielu z nas zdaje sprawę, iż próby samobójcze podejmuje 15–50% pacjentów, natomiast popełnia je ponad 15%.

Czynniki istotne w diagnostyce zaburzeń afektywnych dwubiegunowych

Absolutnie nie zawsze objawy wskazujące na epizod maniakalny czy mieszany skutkują rozpoznaniem choroby afektywnej dwubiegunowej. Bardzo ważne znaczenie tu ma szczegółowy wywiad dot. chorób występujących w rodzinie, towarzyszących chorób somatycznych, stosowania jakichkolwiek substancji psychoaktywnych. Nie zawsze objawy sprawiające wrażenie maniakalnych stanowią efekt nadużycia substancji psychoaktywnej lub pogorszenia stanu somatycznego. Czasami objawy, które są bardzo podobne do manii, powodują stawianie diagnozy zupełnie innego zaburzenia psychicznego albo choroby. Dzieje się tak ze względu na obecność innych dodatkowych objawów czy cech przebiegu.

Co więcej, dodatkowym źródłem informacji dla lekarza podczas badania pacjenta z potencjalną chorobą afektywną dwubiegunową stanowią wszelkie kwestionariusze dot. oceny występowania i stopnia nasilenia zaburzeń nastroju. Warto o tym pamiętać. Jednak na podstawie ich wyników nie da się stwierdzić, iż doszło do tej choroby bez osobistego psychiatrycznego badania pacjenta. U pacjentów z już zdiagnozowaną chorobą mogą one stanowić dodatkowe źródło pomocnicze w zakresie monitorowania leczenia i oceny stopnia poprawy.

Dzisiaj coraz częściej specjaliści w diagnostyce psychiatrycznej zwracają się do tzw. cechy dwubiegunowości, które są przejawem przynależności do szeregu spektrum choroby afektywnej dwubiegunowej, czyli wiele różnych objawów, indywidualnych zachowań, cech temperamentu każdego pacjenta, które mogą sugerować obecność różnych podtypów choroby afektywnej dwubiegunowej, jak również wskazywać na ryzyko jej rozwoju w przyszłości. Koniecznie lekarz psychiatra powinien pytać o te cechy podczas wizyt diagnostycznych i kontrolnych. Nie zapominaj my o kwestionariuszach, które również mogą być pomocne. ChAD to przewlekłe zaburzenie psychiczne wpływające na samopoczucie oraz zachowanie osoby chorej. Charakterystyczne dla niej są wahania nastrojów. Przebieg ChAD jest bardzo różnorodny i zależy przede wszystkim od rodzaju zaburzenia – objawy manii i depresji mogą występować oddzielnie w długich odstępach czasu albo na przemian w tym samym czasie, z mniejszym lub większym nasileniem.

Choroba afektywna dwubiegunowa nie jest łatwa do zdiagnozowania, szczególnie, gdy do jej początku dochodzi w okresie młodzieńczym. Niewłaściwe rozpoznanie choroby bardzo często wskazuje na głęboką depresję, zaburzenia osobowości lub ADHD, przez co wdrażane leczenie nie jest skuteczne. Aby móc właściwie zdiagnozować ChAD, pacjent musi mieć w swym doświadczeniu oprócz epizodów depresji, epizod manii lub hipomanii, który jest trudny do określenia, jako że trudno często jest mylnie odczuwany. Szereg osób, chorujących na zaburzenia afektywne dwubiegunowe, kontynuuje swój dotychczasowy tryb życia. Dobre funkcjonowanie i lepsze samopoczucie – to efekt kompleksowej terapii, obejmującej leczenie farmakologiczne, psychoedukację oraz psychoterapię. W procesie dochodzenia do pełni zdrowia, niezmiernie ważne jest również wsparcie ze strony rodziny i bliskich.

Ponad 90% pacjentów po pierwszym epizodzie doświadczają nawroty. Zakres liczby nawrotów jest duży i stanowi od 2 do 30. U ponad 15% chorych występuje zaburzenie afektywne dwubiegunowe z częstą zmianą faz, a około 10- 15% chorych popełnia samobójstwo.

Przebieg zaburzeń afektywnych dwubiegunowych często wpływa na niezdolność do pracy osoby chorej

Chorobę afektywną dwubiegunową (ChAD) zaliczano do bardzo częstych przyczyn braku zdolności do pracy oraz niezdolności do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie ze względu na stan psychiczny. Ze względu na to, iż w wielu przypadkach jednoznaczne rozpoznanie choroby jest trudne, wymaga specjalistycznych badań oraz obserwacji pacjenta. Dlatego jak najwcześniejsze rozpoznanie, ma znaczący wpływ na przebieg oraz późniejsze rokowanie. Wyróżniają około ośmiu podtypów choroby afektywnej dwubiegunowej. W przypadku ChAD nie można mówić tylko o jednej konkretnej chorobie, gdyż obejmuje całą grupę zaburzeń afektywnych. Nieleczona choroba zawsze prowadzi do mocnego pogorszenia się stanu zdrowia psychicznego pacjenta, dlatego warto zadbać o odpowiednie leczenie.

Przebieg i rokowania w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych.

Choroba afektywna dwubiegunowa to choroba przewlekła i nawracająca, która wymaga terapii, ponieważ jej leczenie może być skuteczne. Ostateczną diagnostykę i leczenie koniecznie powinien prowadzić psychiatra.

Odpowiednie i systematyczne leczenie może przynieść długotrwałe remisje objawowe i powrót do normalnego, satysfakcjonującego życia. Podczas remisji w celu profilaktyki nawrotów obowiązkowo jest systematyczne przyjmowanie leków.

Psychoedukacja pacjenta jest niezmiernie ważnym elementem terapii, ponieważ dotyczy wiedzy na temat choroby i umiejętności radzenia sobie z nią i jej konsekwencjami. Bardzo ważna jest dobra i sprawna współpraca pacjenta z lekarzem psychiatrą (i innymi terapeutami) prowadzącym leczenie. Należy zadbać od odpowiednią sieć wsparcia społecznego – zarówno ze strony bliskich, znajomych, jak również innych pacjentów.

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe mają związek z naszymi emocjami

Jak wynika z nazwy, zaburzenia afektywne, mają bezpośredni związek z afektem, czyli emocjami, przeżytymi stanami, inaczej mówiąc, naszym nastrojem. Afektowi z reguły towarzyszą dwa skrajne stany: depresja i mania.

Ten pierwszy wiąże się z uczuciem smutku, żalu i przygnębienia, natomiast ten drugi – cechuje się intensywnym i nieadekwatnym uczuciem euforii oraz mocnego podniecenia. Te osoby, którym zdarza się odczuwać „huśtawkę” tych dwóch nastrojów, prawdopodobnie mają do czynienia z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym, co nie oznacza, iż taki stan im towarzyszy cały czas.

Szereg osób pomiędzy stanem nadmiernego pobudzenia psychoruchowego a stanem bardzo obniżonego nastroju mają okres stosunkowo normalnego funkcjonowania, w medycynie taki stan jest określany stanem remisji.

Część chorych ma do czynienia ze stanem mieszanym, kiedy to współwystępują objawy manii i objawy depresji pomiędzy kolejnymi stanami depresji i manii. . Jeżeli chodzi o wiek, w którym osoby najczęściej zapadają na chorobę afektywną dwubiegunową, wynosi on od 20 do 30 roku życia.

Chociaż niektórym często się zdarza doświadczyć pierwszy epizod znacznie w młodszym wieku. Według statystyk w Stanach Zjednoczonych lekarzy bardzo często rozpoznają CHAD u dzieci, przez co ten temat nadal pozostaje bardzo kontrowersyjnym, głównie z przyczyny charakterystycznej dla maluchów labilności emocjonalnej, jak również braku wyraźnie zdefiniowanych kryteriów do rozpoznawania tego schorzenia u dzieci i nastolatków. Co do osób starszych, w wieku podeszłym bardzo rzadko dochodzi do początku CHAD. Przebieg choroby ma pewne odrębności – najczęściej przyczynę stanowią zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym.